Śledź wydarzenia językowe

W programie wykłady, warsztaty oraz przykłady dobrych praktyk w glottodydaktyce. Na konferencji będzie również można otrzymać bezpłatne publikacje Wydawnictwa FRSE, w tym wydania "Języków Obcych w Szkole"

10:20-10:50 – rejestracja

10:50 – rozpoczęcie konferencji

11:00-12:00 – dr hab. Ewa Lipińska, Uniwersytet Jagielloński, Uczenie (się) języka polskiego jako nierodzimego w warunkach immersji

12:00-13:00 – dr Krystyna Kamińska, UW, Instytut Pedagogiki UPH w Siedlcach,
Polska przestrzeń edukacyjna. Polszczyzna i jej implementacja u dzieci o niepolskim rodowodzie

13:00-14:00 – przerwa obiadowa

14:00-15:00 – dr Beata Katarzyna Jędryka, Uniwersytet Warszawski, Od języka polskiego jako obcego do języka edukacji szkolnej - językowa droga uczniów z doświadczeniem migracji

15:00-17:00 – warsztaty metodyczne do wyboru:

1. 15:00-16:30 - dr Dominika Bucko, Uniwersytet Jagielloński, Podejście zadaniowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego
2. 15:30-17:00 - Katarzyna Zak-Caplot, Muzeum Warszawy, Muzeum na lekcji języka polskiego jako obcego – realna pomoc czy zabierający czas ozdobnik? (odwołany)

Konferencja jest bezpłatna, ale obowiązuje rejestracja. Zapisać na wydarzenie można się pod tym linkiem.

Streszczenia wystąpień i biogramy prelegentów:

Dr Dominika Bucko, Uniwersytet Jagielloński

Podejście zadaniowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego

Podczas warsztatów zostaną pokrótce omówione założenia podejścia zadaniowego oraz zaprezentowane przykłady zadań, które mogą być realizowane na lekcjach z języka polskiego jako obcego. Przedstawiona zostanie także koncepcja całego bloku zajęć (z uwzględnieniem ćwiczeń leksykalnych, gramatycznych, a także mikro zadań rozwijających rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstu pisanego, mówienie i pisanie), którego zwieńczeniem jest realizacja zadania. Następnie uczestnicy warsztatów w grupach przygotują własne propozycje zadań na wybranym przez siebie poziomie.

Dr Dominika Bucko – adiunkt w Instytucie Glottodydaktyki Polonistycznej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kierownik studiów Studia polskie dla cudzoziemców. Prowadzi zajęcia z obcokrajowcami, studentami studiów II stopnia i studiów podyplomowych oraz warsztaty metodyczne dla nauczycieli. W latach 2016 - 2019 była koordynatorem Sieci wspomagania i samokształcenia Dla nauczycieli uczących dzieci cudzoziemskie oraz powracające z zagranicy. Jest członkiem Zespołu Autorów Zadań i Egzaminatorów Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół trzech zagadnień: nauczania wspomaganego komputerowo, strategii wybieranych przez uczących się oraz podejścia zorientowanego na działanie w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Autorka podręczników i pomocy dydaktycznych dla dorosłych i dzieci.

Dr Beata K. Jędryka, Uniwersytet Warszawski

Od języka polskiego jako obcego do języka edukacji szkolnej - językowa droga uczniów z doświadczeniem migracji

Przed uczniem z doświadczeniem migracji życie stawia podwójne wyzwanie językowe. Musi on w dość szybkim tempie opanować polszczyznę, która jest dla niego językiem obcym  oraz nauczyć się funkcjonować w nowym języku, który jest narzędziem zdobywania wiedzy - językiem edukacji szkolnej. Oba te procesy zachodzą symultanicznie i nie są łatwe, zarówno dla UDM, jak i dla nauczycieli. Podczas wystąpienia zostaną pokazane mechanizmy językowe zachodzące w umyśle UDM oraz momenty przejścia JPJO w JES. Uczestnicy dowiedzą się, czy istnieje granica między JPJO a JES, której przejście zagwarantuje sukces edukacyjny UDM.    

Dr Beata Katarzyna Jędryka - adiunkt w Instytucie Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, glottodydaktyk i pedagog. Autorka ścieżki Dydaktyka języka polskiego jako obcego w ramach studiów podyplomowych „Filologia w praktyce”, metodyk i praktyk nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego/odziedziczonego dzieci i dorosłych. Autorka licznych pomocy dydaktycznych do nauczania języka polskiego jako obcego oraz drugiego.

Dr Krystyna Kamińska, Uniwersytet Warszawski, UPH w Siedlcach,

Polska przestrzeń edukacyjna. Polszczyzna i jej implementacja u dzieci o niepolskim rodowodzie

W Polsce od czasu wstąpienia do Unii Europejskiej coraz silniej zaczyna być odczuwalny napływ cudzoziemców tak z krajów członkowskich, jak i spoza państw do niej przynależnych. W tym roku  gwałtownie wzrosła liczba rodzin migrujących, w tym głównie uchodźców z Ukrainy. W tym kontekście niedobrowolność dziecięcych migracji w powiązaniu z koniecznością podjęcia obowiązku szkolnego w Polsce w nowych realiach oświatowych powoduje u wielu uczniów nie tylko szok kulturowy, lecz także daleko idące zmiany w sferze psychicznej. Brak znajomości języka polskiego oraz specyficzna nieczytelność polskiej symboliki (trwale wpisanej w większość treści kształcenia) utrudnia im bowiem proces adaptacji do wymogów polskiej szkoły. Zapisy polskiego prawa oświatowego dookreślają obszar działań oświatowych dotyczących dostosowania procesu kształcenia do potrzeb edukacyjnych uczniów niebędących obywatelami polskimi. Dzieciom, dla których polszczyzna (jako język edukacji) jest językiem obcym, przyznano m.in.  prawo do bezpłatnej nauki języka polskiego. Jednak ten aspekt wspomagania w polskiej przestrzeni edukacyjnej, zwłaszcza w odniesieniu do ukraińskich uczniów, powinien być jeszcze poszerzony o różne działania integracyjne o nachyleniu wielokulturowym i międzykulturowym, a także antydyskryminacyjnym.

Dr Krystyna Danuta Kamińska - doktor nauk humanistycznych, absolwentka: pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego i kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Studiów Podyplomowych Uniwersytetu Warszawskiego w zakresie Dydaktyka Języka Polskiego jako Języka Obcego. W latach 1998 – 2001 Przewodnicząca Polskiego Komitetu Światowej Organizacji Wychowania Przedszkolnego (OMEP). Autorka ekspertyz i opracowań dotyczących edukacji przedszkolnej, m.in. raportu Samorządy lokalne wobec wdrożenia obowiązku edukacyjnego sześciolatków (2004) powstałego na podstawie badań własnych, a przygotowanego dla Ministerstwa Edukacji Narodowej. Wieloletni nauczyciel akademicki. Autorka kilkudziesięciu artykułów i publikacji zwartych dotyczących edukacji (w tym o realiach polskiej rzeczywistości szkolnej i dostępności polskiej przestrzeni edukacyjnej w odniesieniu do dzieci rodziców migrujących), m.in. Edukacja dzieci z doświadczeniami migracyjnymi w polskiej szkole – problemy i wyzwania (2019), Zakorzenienie dzieci repatriantów z Kazachstanu w polskiej przestrzeni edukacyjnej. Pierwsze kroki (2020). Ponadto autorka licznych artykułów z dziedziny kulturoznawstwa i antropologii kulturowej, w tym  Being” in culture that is contemporary relations human being – world (2017), Marginalizacja drugorzędnych wartości – Jean Frédéric Oberlin jako kreator dialogu między religią a edukacją w mikroświecie społeczności lokalnej zróżnicowanej narodowościowo, językowo i wyznaniowo w XVIII wieku (2017) czy Pokłosie wojny algierskiej 1954-1962, czyli skrywana tajemnica legalizacji pobytu Harkis i ich rodzin we Francji (2019).  Z ramienia Polski brała też udział w międzynarodowym zespole badawczym  Violence Prevention in the Education Institution „Kindergarten” – Pre–Study (2007-2009). Przedmiotem badań była rodząca się dziecięca agresja już w przedszkolu.  Członek Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego. Wolontariuszka w Afryce (Dżibuti 2019). W maju 2022 roku podczas XVI Zjazdu Nauczycieli Polonijnych i Komitetów Rodzicielskich w Toronto wygłosiła wykład na temat polszczyzny jako języka odziedziczonego. Od czerwca 2022 roku (w ramach współpracy z organizacją pozarządową) uczy uchodźców z Ukrainy języka polskiego.

Dr hab. Ewa Lipińska, Uniwersytet Jagielloński

Uczenie (się) języka polskiego jako nierodzimego w warunkach immersji

W wystąpieniu odniosę się do niejednoznaczności terminu „język polski”, opierając się na podziale: polszczyzna krajowa vs zagraniczna. Zróżnicowanie terminologiczne odzwierciedla sposób nauczania polszczyzny w zależności od jej postaci, implikuje więc dobór metod i materiałów dydaktycznych, technik nauczania oraz metod ewaluacji osiągnięć uczących się. Uwagę skupię na dydaktyce języka obcego oraz drugiego (w kontekście nauczania polskiego poza macierzystym żywiołem uczących się). Naszkicuję główne zagadnienia związane z procesem kształcenia językowego, ilustrując je przykładami i odniesieniami do stosownej literatury przedmiotu.

Dr hab. Ewa Lipińska, prof. UJ – jest absolwentką filologii włoskiej na UJ oraz podyplomowych studiów na Wydziale Edukacji na Uniwersytecie w Wollongong, w Australii. Uczyła języka polskiego jako obcego na Uniwersytecie Macquarie w Sydney i pracowała jako nauczycielka w Sobotniej Szkole Polskiej w Wollongong. W kręgu jej zainteresowań badawczych znajdują̨ się sprawy Polonii oraz dydaktyka języka polskiego jako obcego i odziedziczonego, a w szczególności nauczanie pisania. Autorka i współautorka bardzo licznych publikacji obejmujących podręczniki do nauki języka polskiego jako obcego [m.in.: Kiedyś wrócisz tu... cz. I i II (1997, 2003, 2005), Nie ma róży bez kolców. Ćwiczenia ortograficzne dla cudzoziemców (1999, 2009), Z polskim na ty (2003), Polski bez tajemnic. Język polski dla studentów niemieckojęzycznych (2009, 2010), Pisać jak z nut – podręcznik rozwijający sprawność pisania dla obcokrajowców na poziomie B1+/ B2 (2016)], artykułów oraz monografii [np. Język ojczysty, język obcy, język drugi (2003), Polskość w Australii – o dwujęzyczności, edukacji i problemach adaptacyjnych Polonii na antypodach (2013), ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego (2005), Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego w chicagowskiej diasporze polonijnej (2012), Integrowanie kompetencji lingwistycznych w glottodydaktyce – na przykładzie nauczania języka polskiego jako obcego / drugiego. Poradnik metodyczny z ćwiczeniami (2013). Współredagowała m.in. Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego (2006), Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1 – C2 (2011), Tłumaczenie dydaktyczne w nowoczesnym kształceniu językowym (2016), Nauczanie języka polskiego jako obcego w grupach heterogenicznych (2019), Dydaktyka języka polskiego jako nierodzimego: konteksty – dylematy – trendy (2021). Prowadziła liczne szkolenia dla uczących języka odziedziczonego we współpracy z instytucjami/stowarzyszeniami polonijnymi działającymi w kraju i zagranicą [m.in. w Argentynie, Brazylii, Anglii, Francji, Niemczech, Czechach, Stanach Zjednoczonych, we Włoszech]. Przez wiele lat współpracowała z Państwową Komisją ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Katarzyna Žák-Caplot, Muzeum Warszawy

Muzeum na lekcji języka polskiego jako obcego – realna pomoc czy zabierający czas ozdobnik?

Jeszcze rok temu nauczanie języka polskiego jako obcego było domeną niewielu. Dziś z tym wyzwaniem mierzy się prawie każdy nauczyciel, nawet ten, który nie uczy języka. Czy polskie muzea mogą wesprzeć nauczycieli w tym trudnym zadaniu? W końcu dziedziny, w których specjalizują się instytucje kultury są niezliczone, a ich doświadczenie w prowadzeniu lekcji muzealnych niemałe. Od 2017 roku Muzeum Warszawy rozwija działalność na rzecz nauczania języka polskiego jako obcego, polskiej kultury i historii. Obecnie prowadzi pięć projektów we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim i Narodową Agencją Wymiany Akademickiej skierowanych do dzieci i dorosłych  uczących się JPJO w ramach edukacji formalnej i nieformalnej, w tym osób z doświadczeniem migranckim i uchodźczym. Zaprasza też do współpracy profesjonalistów, dzieląc się swoim doświadczeniem i pogłębiając własne kompetencje glottodydaktyczne.

W ramach warsztatu chciałabym zapoznać Państwa z kilkoma metodami edukacji muzealnej, wykorzystywanymi w ramach zajęć  językowych prowadzonych bezpośrednio na ekspozycji przy wykorzystaniu metody przedmiotowo-językowej. Pokazać, jak obecność pomocy wizualnych, którymi otoczeni są uczniowie na wystawie, redukuje konieczność używania języka-pośrednika do minimum, a także, porozmawiać o tym, jak przestrzeń muzealna wpływa na motywację i samopoczucie uczących się.

Katarzyna Žák-Caplot - kierowniczka Biblioteki Muzeum Warszawy, autorka i koordynatorka językowych projektów bibliotecznych i muzealnych skierowanych m.in. do osób o doświadczeniu imigranckim. W swoich działaniach łączy metody edukacji językowej, bibliotecznej i muzealnej. Kilkukrotna laureatka European Language Label. Obecnie wdraża program nauczania języka polskiego jako obcego w Muzeum Warszawy w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki „Doktorat wdrożeniowy”. Autorka publikacji do nauki języka polskiego jako obcego. Prowadzi szkolenia dotyczące translanguagingu i porozumienia ponad językami. Ambasadorka EPALE.